Sieradz - Muzeum Okręgowe

Muzeum w Sieradzu powstało pod koniec 1937 roku. Jego utworzenie było możliwe dzięki eksponatom podarowanym m.in. przez Kazimierza Walewskiego z Tubądzina (wspominałem o tym miejscu już wcześniej na blogu, gdyż w Tubądzinie Muzeum prowadzi obecnie swój oddział). Pierwszy kustosz Muzeum, którym był p. Rudolf Weinert, mocno zaangażował się w prowadzenie prac archeologicznych na okolicznych terenach. Pozwoliło to na stworzenie monografii pradziejów ziemi sieradzkiej, a także wzbogacenie Muzeum o dział archeologiczny. Od 1947 roku siedzibą Muzeum jest najstarsza w Sieradzu murowana kamienica powstała pod koniec XVI lub na początku XVII wieku. Zasłużoną osobą dla rozwoju Muzeum w Sieradzu była p. Zofia Neymanowa - etnograf, która od 1948 do 19676 roku pełniła funkcję kustosza. Dzięki jej staraniom zbiory Muzeum powiększyły się osiągając obecnie około 45 tys eksponatów. Jej działalność to również uporządkowanie działów Muzeum. Obecnie zwiedzający mają możliwość oglądać wystawy z zakresu archeologii, historii, historii sztuki i etnografii. Muzeum posiada dwa dodatkowe oddziały: wspominany oddział w Tubądzinie oraz nieduży Park Etnograficzny.

https://muzeum-sieradz.com.pl

Szamotuły - Muzeum - Zamek Górków

Szamotulski Zamek powstał u progu XV wieku. Inicjatorem jego budowy był Dobrogost Świdawa-Szamotulski. Zamek składał się z budynku mieszkalnego, baszt, osobno położonej wieży, a całość otaczał mur i fosy. W 1511 roku Katarzyna Szamotulska poślubiła kasztelana poznańskiego Łukasza II Górkę, który kilka lat później (rok 1518) zdecydował o przebudowie Zamku w stylu renesansowym. Po jego śmierci prace kontynuował jego syn Andrzej Górka. Ostatnim właścicielem tego miejsca z rodu Górków był Łukasz III Górka - postać niezwykle kontrowersyjna. Jego żoną była Elżbieta Ostrogska - wnuczka Zygmunta Starego - zwana Halszką. I to właśnie z jej osobą wiąże się legenda i nazwa Baszty. Małżeństwo z Łukaszem zostało Elżbiecie narzucone siłą i nigdy się z tym nie pogodziła. Dlatego mąż zdecydował o zamknięciu kobiety w wieży i przetrzymywaniu jej w tym miejscu przez 14 lat. Swoją wolność odzyskała po śmierci męża. Wyjechała z Szamotuł do Dubna, ale była tak silnie wycieńczona psychicznie i fizycznie, że po trzech latach również odeszła z tego świata. Według legendy Halszka do dziś odwiedza swoją basztę. Zamek przechodził następnie na własność kolejno rodzin: Gostyńskich, Rokossowskich, Korzobok-Łąckich i Mycielskich. W 1837 roku trafił w ręce Fryderyka Wilhelma IV Pruskiego, przyszłego króla, aby następnie do 1918 roku stać się rezydencją książąt Sachsen-Coburg-Gotha. W okresie międzywojennym Zamek przeszedł w ręce Skarbu Państwa, a w czasie II wojny światowej służył jako siedziba administracji okupacyjnej i organizacji Hitler-Jugend. Po wojnie zabudowania przeznaczono na szkołę średnią, a od 1957 roku stopniowo przekazywano pomieszczenia Zamku na cele muzealne.

Na odwiedzających Muzeum czeka jedna z największych w Polsce kolekcji ikon. Jest to około 1200 obiektów przekazywanych do Muzeum od 1994 roku przez służby celne jako przedmioty zarekwirowane w trakcie przemytu. Na wystawie stałej zobaczyć można zaledwie część tego zbioru (około 350 sztuk). W pozostałych pomieszczeniach zobaczymy odtworzone wnętrza magnackie. Ja miałem również przyjemność obejrzeć wystawę poświęconą fabryce Pacyków prezentującą przepiękne wyroby fajansowe i terakotowe z tego zakładu.

Obok Zamku znajduje się oficyna, gdzie zgromadzone są eksponaty związane z etnografią. Zobaczyć można warsztat kowalski, stolarski i tkacki oraz przedmioty codziennego użytku. Na piętrze prezentowane stroje ludowe i elementy tradycyjnego ubioru.

W Baszcie Halszki prezentowane są eksponaty archeologiczne oraz historia Szamotuł od XIII wieku do końca II wojny światowej. Niestety z uwagi na okres ograniczeń Covidowych podczas którego dotarłem do Szamotuł, wstęp do Baszty nie był możliwy.

https://zamek.org.pl/

Kraków - Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli

Muzeum Etnograficzne w Krakowie zostało otwarte w lutym 1911 roku. Jest najstarszym tego rodzaju muzeum w Polsce. Inicjatorem jego powstania, pierwszym dyrektorem, a obecnie patronem Muzeum był Seweryn Udziela - etnograf, badacz i popularyzator folkloru i kultury Małopolski. Pierwsza wystawa prezentowana była zaledwie w trzech pomieszczeniach przy ul. Studenckiej. Dopiero przeniesienie Muzeum w 1913 roku do pomieszczeń dawnego seminarium św. Michała na Wawelu przyspieszyło jego rozwój. Przyczyniły się do tego także liczne darowizny od wielu kolekcjonerów powierzających swoje zbiory Muzeum. Jedną z ważniejszych darowizn było przekazanie przez p. Helenę Dąbczańską kolekcji ponad 400 przedmiotów związanych z Huculszczyzną. Do wybuchu II wojny światowej zbiór Muzeum liczył około 30 tyś eksponatów. Co dziwne okres wojenny Muzeum przeszło raczej bez strat, biorąc pod uwagę to co działo się w innych placówkach. W 1948 roku Muzeum otrzymało jako siedzibę pomieszczenia w dawnym ratuszu na krakowskim Kazimierzu. Trzy lata później udało się otworzyć pierwszą wystawę stałą, zmienianą i modyfikowaną wraz ze zmieniającymi się pokoleniami muzealników. Do dziś Muzeum stale rozwija się i przyciąga zwiedzających nie tylko stałą ekspozycją, ale również licznymi wystawami czasowymi. Wystawy czasowe prezentowane są w "Domu Esterki" przy ul. Krakowskiej 46, który stał się filią Muzeum w 1987 roku. Odwiedzając Muzeum zobaczyć można eksponaty nawiązujące do folkloru, sztuki i życia codziennego już nie tylko Małopolski, ale także różnych regionów Europy i świata. Obecnie Muzeum może się pochwalić ponad 80 tyś eksponatów. Ja osobiście polecam część wystawy zatytułowaną "Kogo stać?". To zaledwie dwie sale w których znajduje się niewielka ilość przedmiotów. Ale forma ich prezentacji pobudza do przemyślenia ich znaczenia, roli jaką te przedmioty odgrywały w życiu właściciela lub użytkownika. No i oczywiście nie sposób przemilczeć ekspozycji strojów ludowych Małopolski i Podhala.

https://etnomuzeum.eu