Koszuty - Muzeum Ziemi Średzkiej

Jadąc drogą z Środy Wielkopolskiej do Poznania mija się stare, drewniane wiatraki. I nic nie wskazuje, że tuż obok nich, ukryty pomiędzy drzewami stoi stary, późnobarokowy dwór szlachecki. Powstał około 1760 roku dla starosty trzebisławskiego Józefa Zabłockiego. Jest to budynek parterowy z mieszkalnym poddaszem. Front dworu skierowany jest na południe. Obecny wygląd nadano mu w 1902 roku i do naszych czasów zachował się w prawie nie zmienionym stanie. W 1966 roku postanowiono przeznaczyć budynek na siedzibę Muzeum Ziemi Średzkiej. Wchodząc do wnętrza dworu można poczuć się jak w machinie czasu przenoszącej nas w przeszłość. Pomieszczenia wyposażono w meble, przedmioty codziennego użytku i obrazy pochodzące z końca XVIII, XIX i początku XX wieku. Całość ma sprawiać wrażenie stałej obecności właścicieli dworu, stąd pozostawione tu i ówdzie drobne przedmioty mające sugerować przypadkowe ich odłożenie przez użytkownika, który na chwilę wyszedł z pomieszczenia. Wiele ze zgromadzonych w Muzeum przedmiotów pochodzi z kolekcji miejscowego działacza Franciszka Kosińskiego, który zapoczątkował ideę powstania w tym miejscu ekspozycji muzealnej. Niestety po śmierci pana Franciszka wiele przedmiotów jako spadek po nim opuściło Muzeum.



Ożarów k/Wielunia - Muzeum Wnętrz Dworskich

Około 12 km od Wielunia znajduje się nieduża wieś Ożarów. W 1757 roku Władysław Bartochowski - skarbnik sieradzki i kasztelan wieluński - w miejsce dawnych zabudowań buduje dwór. Swoją architekturą budynek ten nawiązuje do późnobarokowego budownictwa dworskiego. Na kamienno-ceglanym fundamencie wznosi się konstrukcja zrębowa wykonana z drewna modrzewiowego. Rodzina Bartochowskich zbyła ten majątek w 1881 roku Wiktorowi Marężowi, a w rok później właścicielem dworu została rodzina Meske. W ich rękach dwór ten pozostawał do 1945 roku. Po wojnie stał się on własnością Lasów Państwowych, a w roku 1981 utworzono w jego wnętrzach oddział Muzeum Ziemi Wieluńskiej - Muzeum Wnętrz Dworskich. Eksponowane we wnętrach dworu pamiątki pochodzą od różnych rodzin ziemiańskich zamieszkujących ziemię wieluńską. Zwiedzając dwór mamy możliwość przejść poprzez kolejne jego pomieszczenia: salon, buduar, pokój dziewczęcy, sypialnię męską i damską, salonik myśliwski, gabinet, salę jadalną i kredensownię. Goście zwiedzający dwór mają możliwość korzystania z audio-przewodnika. Niestety podczas mojej obecności w Muzeum treść nagrania nie zawsze odpowiadała ekspozycji. Po prostu części eksponatów w omawianych wnętrzach nie było. Zwiedzanie zajmuje około pół godziny.



Bielsko-Biała - Stara Fabryka

Bielsko-Biała to od wielu lat miasto słynące z wyrobu sukna. Pod zaborami była trzecim ośrodkiem przemysłu wełnianego w Austro-Węgrzech. W okresie II Rzeczpospolitej była drugim po Łodzi centrum włókienniczym. Również po II wojnie światowej wielu mieszkańców miasta znajdowało zatrudnienie w tym przemyśle.
Jednym z zakładów, który miał znaczący wkład w tę historię była fabryka sukna i towarów wełnianych założona przez Karola Buttnera w 1869 roku. Przez ponad sto lat wytwarzano tutaj słynne sukno, a z czasem również dywany. Produkcja dostępna była na rynku krajowym, a także eksportowana do krajów Bliskiego Wschodu. Po II wojnie światowej zakład upaństwowiono, lecz w roku 1983 został całkowicie zamknięty. Budynek pozostały po fabryce przekazano na cele muzealne. Niestety potrzebnych było kilka długich lat, aby wnętrza przystosować dla zwiedzających i do celów ekspozycyjnych. W 1996 publiczność mogła zobaczyć pomieszczenia na parterze, a rok później udostępniono część ekspozycji na piętrze.
Zwiedzając Muzeum (od 2013 funkcjonujące jako Stara Fabryka) możemy zapoznać się z historią przemysłową Bielska-Białej. Liczne plansze, fotografie, dokumenty i eksponaty przywracają blask wspomnieniom związanym z włókiennictwem w mieście. Druga część eksponatów to unikatowa kolekcja maszyn i urządzeń, które przez wiele lat pracowały w zakładach Bielska. Przechodzimy tutaj poprzez poszczególny etapy produkcji: przędzalnię, oddział przygotowawczy, tkalnię i wykończalnię. Całość uzupełnia odtworzone laboratorium i kantor mistrza. Jako ciekawostkę należy wspomnieć, że wśród zgromadzonych tu urządzeń są również takie, które służyły do produkcji kapeluszy.
Od 2006 roku Stara Fabryka w Bielsku-Białej włączona jest do Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego i czynnie bierze udział w organizowanej rok rocznie Industriadzie.




https://muzeum.bielsko.pl/pl/historia-muzeum-stara-fabryka

Rogalin - Zespół pałacowo-parkowy

W latach 1770-1776 w Rogalinie wybudowano z inicjatywy Kazimierza Raczyńskiego pałac. Pełniący funkcję starosty generalnego Wielkopolski i marszałka nadwornego koronnego Kazimierz zdecydował, że ma to być jego rezydencja rodowa. Główny budynek pałacu połączony został ćwierćkolistymi galeriami z bocznymi oficynami. Obok pałacu powstały również: drewutnia, stajnia, powozownia i dworskie czworaki. Za pałacem zaprojektowano i wykonano ogród w stylu francuskim. W połowie XIX wieku wnuk Kazimierza, Edward Raczyński przekształca salę balową pałacu na zbrojownię, która wypełniona bronią i pamiątkami patriotycznymi staje się pierwszą na tych terenach izbą muzealną. W końcu XIX wieku pałac przechodzi kolejny ważny remont. W jego wyniku sala jadalna zamieniona zostaje w bibliotekę wypełnioną wydawnictwami o sztuce. W 1910 roku poniżej oficyny południowej powstaje budynek galerii. W jego wnętrzu udostępniona zostaje publiczności kolekcja malarstwa europejskiego i polskiego przełomu XIX i XX wieku uznawana przed II wojną światową za najlepszy ówczesny zbiór malarstwa na ziemiach polskich. W okresie II wojny światowej w pałacu funkcjonowała szkoła Hitlerjugend. Od 1949 roku pałac pełni funkcje muzealne. Obecnie obiekt w Rogalinie uznawany jest za czołowy przykład architektury rezydencjonalnej w Polsce. Obecnie zwiedzając wnętrza możemy przenieść się w czasy kolejnych właścicieli pałacu i cieszyć oczy pięknem tego miejsca.



W północnym skrzydle pałacu odtworzony został londyński gabinet ostatniego męskiego potomka rodu Raczyńskich - Edwarda Raczyńskiego, Prezydenta RP na Uchodźstwie.


W powozowni zobaczyć można przykłady pojazdów konnych używanych w rezydencjach ziemiańskich na przełomie XIX i XX wieku. Z przedwojennych zasobów powozowni rogalińskiej zachowała się tylko jedna kareta typu coupe, pozostałe obiekty pochodzą z wytwórni wielkopolskich.


Kolekcja malarstwa Edwarda Raczyńskiego liczyła prawie 500 dzieł. Do chwili obecnej zachowało się 300 obrazów z czego 250 można oglądać zwiedzając wspomnianą wcześniej galerię. Wśród twórców dzieł wymienić należy Malczewskiego, Gierymskiego, Podkowińskiego, Boznańską, Fałata, Wyczółkowskiego, Mehoffera, a także Wyspiańskiego i Axentowicza. A przecież kolekcja nie ogranicza się tylko do twórców polskich.


Na koniec zwiedzania kompleksu warto wybrać się na poszukiwanie w parku za pałacem mających około 700 lat trzech dębów: Lech, Czech, Rus. Najstarszy z nich to dąb nazwany Rus. Jego wiek oceniany jest na około 800 lat. Jest to również najgrubszy w Rogalinie dąb - mierzy 9,15 m obwodu.