Ostróda - Muzeum - Zamek

Budowa murowanego Zamku w Ostródzie rozpoczęła się w 1349 roku z inicjatywy komtura Guntera von Hohsteina. Tego samego, który polecił również budowę warowni w Olsztynku i Świeciu. W 1381 roku w wyniku najazdu wojsk litewskich Zamek spalono. Był to jednak ważny punkt na mapie państwa krzyżackiego, dlatego około roku 1390 jako jeden z pierwszych wyposażono go w armaty, a w latach 1407-1410 przebudowano w celu lepszego umocnienia. Nadany wówczas kształt z grubsza dotrwał do czasów obecnych. Po odebraniu majątku zakonnikom w 1525 roku Zamek stał się siedzibą polskiego starosty. W 1629 roku Karol Gustaw zajął to miejsce na swoją kwaterę, dlatego Zamek nie ucierpiał, a wręcz przeciwnie. Szwedzi wybudowali bastiony i wały obronne unowocześniając fortyfikację. Poważniejsze zniszczenia przyniósł dopiero pożar w 1788 roku w wyniku którego ucierpiało wschodnie skrzydło wraz z wieżą. W czasie wojen napoleońskich najpierw na Zamku znajdowała się kwatera główna wojsk niemiecko-rosyjskich, a później ulokował się tu sztab Napoleona Bonaparte. Pobyt cesarza upamiętnia obecnie tablica wmurowana w ścianę Zamku. Po zakończeniu działań wojennych ulokowano tutaj sąd oraz urzędy. W prawie niezmienionym kształcie Zamek przetrwał zarówno I jak i II wojnę światową. Zagłada przyszła dopiero w 1945 roku wraz z wojskami radzieckimi. Zamek został doszczętnie spalony i musiał czekać aż do 1974 roku, kiedy rozpoczęto jego odbudowę. Prace trwały bardzo długo, gdyż zakończyły się dopiero w 1996 roku. Od tego momentu Zamek stał się centrum kulturalnym Ostródy. Ulokowano tutaj Centrum Kultury, Galerię, Bibliotekę, a od 2000 roku również Muzeum. Na cele muzealne przeznaczono trzy sale, w których zwiedzający mają możliwość zobaczyć ekspozycję archeologiczną oraz pamiątki związane z historią miasta i ważnych postaci związanych z Ostródą.

http://muzeumwostrodzie.pl

Oleśnica - Zamek Książęcy

Istnienie Oleśnicy nierozerwalnie związane jest z jej najważniejszym i najokazalszym zabytkiem w postaci Zamku Książęcego. Został wzniesiony prawdopodobnie w latach 20-tych XIV wieku w miejscu wcześniejszej kasztelanii. Inicjatorem budowy Zamku był książę Konrad I Namysłowski. Do 1492 roku pełnił funkcję siedziby Piastów oleśnickich, a po wygaśnięciu tego rodu przeszedł we władanie książąt ziębicko-oleśnickich z czeskiej dynastii Podiebradów. Jan Podiebrad, a następnie jego bratanek Karol II Podiebrad przeprowadzili wielką przebudowę Zamku. W latach 1542-56 gotyk Zamku został zastąpiony stylem renesansowym. W latach 1559-62 wybudowano odrębny pałac. Następnymi etapami było wybudowanie w okresie 1585-86 i 1606-08 dwóch nowych skrzydeł, a w międzyczasie w 1603 roku głównej bramy wjazdowej do Zamku. Zwieńczeniem prac było wybudowanie w okresie 1613-16 łączników, które spowodowały, że Zamek stał się jedną całością. Od tego czasu ogólna bryła budowli nie ulegała już zmianom. Zmieniali się tylko jej właściciele. Po 1647 roku zarząd nad Zamkiem pełnił ród von Wirttenberg-Weiltigen, następnie książęta Bruszwiccy, a od 1884 roku Zamek stał się lennem pruskim i rezydencją każdorazowego następcy tronu. W 1926 roku przeszedł na własność Hohenzollernów, którzy po przeprowadzeniu gruntownego remontu uczynili Zamek swoją letnią rezydencją, pozostającą w ich rękach do 1945 roku. Uchroniło to Zamek przed zniszczeniami wojennymi, które nastąpiły dopiero po jej zakończeniu. Najpierw opuszczony Zamek ogołociły wojska radzieckie, a następnie w murach tej rezydencji umieszczono jeńców wojennych z Włoch i Węgier. W kolejnych latach ulokowano tu Technikum Budowlane i Drogowe i Komendę Hufca ZHP. W latach 70-tych XX wieku w Zamku utworzono filię Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu, a w 1993 oddano go w ręce OHP.
Obecnie turyści przyjeżdżający do Oleśnicy mogą zwiedzić wnętrza Zamku. Istnieje również możliwość spędzenia nocy w jednym z oferowanych tu pokoi. Samo zwiedzanie rozpoczyna się od dziedzińca, który w mojej ocenie robi największe wrażenie. We wnętrzach zachowało się niewiele z oryginalnego wyglądu z okresu świetności Zamku. Na uwagę zasługują sufity, które w niejednej sali przyciągają uwagę. Podczas zwiedzania możemy korzystać z audioprzewodnika. Trasa oznaczona jest kolejnymi numerami, choć jej końcówka nie jest poprowadzona intuicyjnie. Nie byłem jedynym zwiedzającym, który to dostrzegł. Ale mimo tego, polecam zdecydowanie to miejsce!

http://zamek-olesnica.pl/

Ciechanów - Muzeum Szlachty Mazowieckiej - Zamek Książąt Mazowieckich

Budowę Zamku w Ciechanowie rozpoczęto w 1399 roku. Co ciekawe teren, który wybrano do tego celu był bagnami. Aby zapewnić budowli stabilność w bagnach tych zatopiono setki dębowych pni i zasypano je cegłami i żwirem. Współcześnie przeprowadzone badania dendrologiczne pozwoliły na potwierdzenie daty rozpoczęcia budowy. Inicjatorem wzniesienia tej twierdzy był książę mazowiecki Janusz I Starszy. Zamek miał zapewniać funkcję obronną, gdyż tuż obok niego przebiegała granica z państwem krzyżackim. I chociaż był on przez Krzyżaków oblegany, to nie został przez nich zdobyty. Po klęsce Krzyżaków pod Grunwaldem w 1410 roku, Zamek w Ciechanowie został rozbudowany i zaczął pełnić również funkcję rezydencji w której znajdował się skarbiec książęcy. Po włączeniu Mazowsza do Korony w 1526 roku, oraz po śmierci ostatniego księcia mazowieckiego Janusza III, Zamek został w wianie przekazany królowej Bonie. Po odpowiednim zaadaptowaniu, warownia przez okres 10 lat stała się jej siedzibą. W 1655 roku Zamek zdobyły, a następnie zniszczyły wojska szwedzkie. Zamek przestał pełnić funkcję obronną. Do końca XVIII wieku budowla była wykorzystywana jako sąd i archiwum, ale jej stan ulegał stopniowemu pogorszeniu. Trzeci rozbiór Polski i przejęcie Zamku przez Prusy przyniosło kolejne zniszczenia. Władze zaborcy zleciły rozbiórkę budynków mieszkalnych Zamku i pozostawienie tylko murów zewnętrznych. W 1818 roku ruiny trafiły w ręce rodu Krasińskich, którzy na początku XX wieku przeprowadzili tutaj prace remontowe. W okresie II wojny światowej dziedziniec Zamku wykorzystywany był do przeprowadzania pokazowych egzekucji. Po wojnie w latach 1979-86 przeprowadzono częściową restaurację warowni, zabezpieczając ją w formie trwałej ruiny i udostępniając na cele turystyczne. Obecnie opiekę nad Zamkiem sprawuje Muzeum Szlachty Mazowieckiej.
A na koniec jeszcze jedna ciekawostka. Jak to bywa w starych zamkach, również z tym w Ciechanowie wiąże się ponura legenda. Podobno w jego murach zobaczyć można czarnego brytana. Jest to duch rycerza Sulimira, który został w ten sposób ukarany za występne życie. Odczarować go może osoba, która cechować się będzie uczciwością i odwagą i bez obaw pogłaska psa.Spróbujesz to zrobić, jeśli podczas swojej wizyty zobaczysz tego ducha?

https://zamekwciechanowie.pl/

Janowiec - Muzeum Nadwiślańskie - Zamek

Pamiętam mój pierwszy pobyt w Kazimierzu Dolnym. Było zimno i mokro, ale pomimo przeciwności pogodowych zdecydowałem się na rejs po Wiśle. Stateczek zabrał nas w kierunku Janowca, a ja z górnego pokładu miałem możliwość z odległości rzucić okiem na ruiny Zamku. Mogłem tylko spojrzeć, a to co zobaczyłem zadecydowało, że chciałem kiedyś zwiedzić to miejsce. I pomimo tego, że do Kazimierza jeszcze wracałem, to do Janowca nie było mi po drodze. Musiało minąć kilka długich lat...
Zamek w Janowcu wzniesiono na początku XVI wieku. Niestety nie dotarłem do bardziej precyzyjnych i wiarygodnych informacji o jego początkach. Fundatorem był Mikołaj Firlej - kasztelan krakowski, hetman wielki koronny, wojewoda sandomierski i lubelski. Niestety nie doczekał końca prac, które po jego śmierci kontynuował jego syn Piotr Firlej. Finalnie budowę zakończono w 1537 roku i w tym samym roku Janowiec uzyskał od Zygmunta Starego prawa miejskie. Przez około 300 kolejnych lat Zamek stanowił siedzibę ówcześnie najzamożniejszych i najbardziej wpływowych rodów i wielokrotnie był miejscem ważnych wydarzeń historycznych. Z rąk Firlejów Zamek przeszedł w ręce Tarłów, aby w roku 1654 stać się własnością Lubomirskich. Dwa lata później podczas najazdu szwedzkiego na rozkaz Karola Gustawa zniszczono janowiecką warownię. Lubomirscy odbudowali go nadając mu cechy baroku. Ostatni z Lubomirskich - Jerzy Marcin roztrwonił majątek i dlatego bądź sprzedał, bądź przegrał rezydencję w karty. I to była tragedia dla tego miejsca. Zamek, który gościł Zygmunta III, Jana Kochanowskiego, Stefana Batorego, Zygmunta III Wazę, Michała Korybuta Wiśniowieckiego z małżonką, Marysieńkę, Augusta II Mocnego czy Stanisława Augusta Poniatowskiego trafił w ręce Mikołaja Piaskowskiego, który nie mogąc go utrzymać doprowadził do jego ruiny. W 1931 roku pozostałości po Zamku zakupił Leon Kozłowski. Nowy właściciel wyremontował kilka komnat i urządził w nich małe muzeum, a na stoku wzgórza zamkowego urządził winnicę. Dalsze prace przerwała II wojna światowa, a po jej zakończeniu p. Leon stał się prawdopodobnie jedynym prywatnym właścicielem Zamku w PRL, gdyż nie objęła go słynna reforma rolna. W 1975 roku doszło do sprzedaży tego obiektu Skarbowi Państwa, a następnie przekazanie go Muzeum Nadwiślańskiemu. Obecnie, po przeprowadzeniu licznych prac zabezpieczających i badawczych, Zamek udostępniony jest zwiedzającym. Wspinając się po krużgankach na wieżę podziwiać można wspaniałe widoki na dziedziniec i zabudowania oraz jego okolicę. Natomiast w tzw. Domu Północnym zobaczyć można na parterze wystawę poświęconą historii Zamku i jego właścicieli, a w piwnicach całkiem sporą wystawę fajansu holenderskiego. Osoby poszukujące wrażeń z dreszczykiem wypatrywać mogą również ducha Czarnej Damy.

Ale na tym nie koniec. W ramach zwiedzania Zamku mamy również możliwość zobaczenia małego Skansenu typowego polskiego folwarku, w którym najważniejszy jest Dwór z Moniak. Dwór ten wybudowano około 1760 roku dla przedstawiciela średniozamożnej szlachty - Jakuba Wierzbickiego. W 1858 roku stał się własnością rodziny Zembrzuskich i pozostawał w ich rękach do 1944 roku. W 1909 roku wnętrza dworu zostały gruntownie przebudowane zgodnie z projektem architekta Kazimierza Skórewicza (m.in. autora dworku dla J. Piłsudskiego w Sulejówku i rozbudowy gmachu Sejmu w Warszawie). Po wojnie Dwór przejęło Państwo lokując w nim spółdzielnię produkcyjną i posterunek milicji co doprowadziło go prawie do ruiny. W ostatniej chwili w 1977 roku postanowiono o jego przeniesieniu pod Zamek w Janowcu i zaadaptowaniu go do celów muzealnych. Część pomieszczeń udostępniono zwiedzającym, a w pozostałej części umieszczono biura muzealne. Co ciekawe na poddaszu można wynająć pokoje gościnne. Jako uzupełnienie obok Dworu czekają na nas również spichlerz (polecam prezentację udostępnioną na piętrze, która prezentuje tradycje ludowe związane m.in. z narodzinami, ślubem czy pochówkiem), stodoła i lamus. Oczywiście wszystkie te budynki przeniesiono w to miejsce z różnych lokalizacji województwa lubelskiego. 

https://mnkd.pl/muzeum-nadwislanskie-oddzial-zamek-w-janowcu/