Kraków - Muzeum Historyczne Miasta Krakowa - Apteka Pod Orłem

Tadeusz Pankiewicz. Urodził się w 1908 roku, a wykształcenie farmaceutyczne uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego ojciec Józef również był farmaceutą, który otworzył i prowadził aptekę przy Małym Rynku w Podgórzu. Z uwagi na wygląd kamienicy zwano ją Apteką Pod Orłem. Tadeusz przejął zarząd nad nią w 1934 roku, a w 1946 stał się jej pełnoprawnym właścicielem.
W marcu 1941 roku Niemcy utworzyli na Podgórzu Getto, które funkcjonowało do 1943 roku. Tadeusz Pankiewicz otrzymał propozycję przeniesienia się i przejęcia apteki w centrum Krakowa. Propozycję tę odrzucił, a dzięki jego licznym staraniom, władze okupacyjne wyraziły zgodę na dalsze funkcjonowanie tej placówki, jako jedynej apteki w Getcie. Jednocześnie zobowiązano go, aby była ona czynna przez całą dobę. W aptece zatrudnione były: Irena Droździkowska, Aurelia Czort i Helena Krywaniuk, ale tylko Pankiewicz miał prawo stałego przebywania w Getcie i to on właśnie zawsze pełnił dyżury nocne. Był więc jedynym Nie-Żydem, który zdecydował się na stałe przebywanie w Getcie. Przez cały okres istnienia Getta w Krakowie Pankiewicz niósł pomoc Żydom. Apteka Pod Orłem stała się schronieniem dla osób obawiających się aresztowania lub wysiedlenia. Tutaj wysiedleńcy mogli pozostawić ostatnie wiadomości dla swoich rodzin, a pracownice apteki wielokrotnie wynosiły taką korespondencję również poza mury Getta, szmuglując w drodze powrotnej zamawiane towary. Stąd szła również pomoc materialna w postaci wydawanych za darmo leków, środków opatrunkowych czy żywności. Było to także z jednej strony miejsce spotkań inteligencji oraz celebracji ważnych wydarzeń, a z drugiej strony punkt zborny po wywózkach dla wszystkich tych, którym udało się uciec i ukryć przed tym losem. W aptece przechowywano również kilkanaście starych, zabytkowych tor. Co ciekawe w Aptece Pod Orłem nigdy nikogo nie aresztowano i nie zabrano do wywózki. Kiedy Getto zlikwidowano, Pankiewicz nadal świadczył pomoc Żydom przetrzymywanym w obozie w Płaszowie.
Po wojnie Pankiewicz nadal prowadził Aptekę Pod Orłem. Do 1951 roku jako jej właściciel, a po nacjonalizacji do 1953 roku jako jej kierownik. Później poprosił o przeniesienie do innej apteki w której pracował do 1974 roku, do emerytury. Do swoich przeżyć w okresie wojny musiał jednak wracać. Najpierw na prośbę przyjaciół, którzy przeżyli Getto, spisał swoje wspomnienia i opublikował w formie książki. Później kilkakrotnie jako świadek w procesach oprawców. W 1983 roku otrzymał Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Dziesięć lat później zmarł.
W 1967 roku Apteka została przeniesiona, a w jej pomieszczeniach otworzono bar. Stan taki trwał do 1981 roku, kiedy podjęto decyzję o utworzeniu Muzeum. Tadeusz Pankiewicz uczestniczył w otwarciu, a potem wielokrotnie przyprowadzał w to miejsce swoich gości. Niestety z dawnego wyposażenia Apteki nie zachowało się prawie nic. To co możemy dzisiaj oglądać w jej wnętrzach jest rekonstrukcją, która powstała dzięki funduszom przekazanym przez Romana Polańskiego i Stevena Spielberga. Zwiedzanie ekspozycji wymaga od nas odkrywania treści i eksponatów związanych z historią Getta, świadków życia w nim oraz postacią samego Pankiewicza i zespołu w Aptece pracującego.
Wspomnienia Pankiewicza były również impulsem dla stworzenia na placu przed Apteką instalacji składającej się z 68 pustych, porzuconych krzeseł przypominających o zagładzie jaka miała tu miejsce.



https://muzeumkrakowa.pl/oddzialy/apteka-pod-orlem

2 komentarze:

  1. Nic dodać, nic ująć...
    Jeszcze nie miałam okazji zwiedzić tego Muzeum, ale po przeczytaniu Pana obszernego opisu, po refleksji, postanowiłam, że w weekend majowy muszę tam być. Dziękuję za motywację 🙂

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się niezmiernie, jeśli moje podpowiedzi prezentowane na blogu, stają się inspiracją do podróży i odwiedzin w opisywanych miejscach. :)

      Usuń