Wszyscy turyści zmierzający do Wieliczki myślą o zwiedzaniu kopalni, a ja przekornie, unikając tłumów postanowiłem zobaczyć Zamek Żupny. Początki jego istnienia sięgają XIII wieku. Powstał jako siedziba zarządu kopalń w Wieliczce i Bochni, tzw. Żup Krakowskich. Było to jedno z największych przedsiębiorstw Europy działające przez okres około 500 lat. Zamek oprócz funkcji reprezentacyjnej dla żupnika, pełnił rolę centrum codziennego życia górników pracujących w pobliskiej kopalni. To tutaj znajdowały się magazyny narzędzi i łoju oświetlającego kopalniane korytarze, tutaj rozliczano pracowników oraz ich karmiono. W pomieszczeniach Zamku znajdował się również sąd, więzienie i kaplica.
W skład kompleksu zamkowego wchodzą:
- Zamek Środkowy - najstarsza część pełniąca najbardziej reprezentacyjną funkcję. To tutaj w Sali Gotyckiej obradował sąd, a w Izbie Królewskiej zatrzymywali się królowie.
- Zamek Północny - pełniący funkcję mieszkalną dla urzędników pracujących dla Żup, ale także gospodarczą poprzez zlokalizowanie w nim pomieszczeń służących do przechowywania narzędzi i łoju.
- Zamek Południowy - będący najmłodszą częścią zabudowy. W Zamku tym znajdowały się pomieszczenia dla wartowników i stróży, kancelarie i magazyny sprzętu przeciwpożarowego.
- fragmenty kuchni - był to prawdopodobnie pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie zakład żywienia zbiorowego, gdzie pracownicy Żup mogli bezpłatnie otrzymać i spożyć posiłek.
- baszta - pełniąca funkcję więzienia. Ale mieszkał w niej również kapelan.
W salach Zamku Środkowego zwiedzający zobaczyć mogą największą i najcenniejszą na świecie kolekcję solniczek. Cała kolekcja liczy około tysiąca obiektów, lecz na wystawie zobaczyć ich można jedynie 330. Powstałe w najlepszych warsztatach złotniczych i wytwórniach porcelany te małe arcydzieła zadziwiają i zachwycają. A że w średniowieczu sól nazywana była białym złotem, solniczki były na tyle luksusowymi przedmiotami, że w czasie uczty stawiane były wyłącznie przed najważniejszymi gośćmi. Teraz my możemy się nimi poczuć, gdyż zwiedzając wystawę mamy je na wyciągnięcie ręki. I to tak dużo!
Dodam również, że Zamek Żupny od kilku lat w cyklu dwuletnim organizuje na swoim dziedzińcu Festiwal Ludzi Pozytywnie Zakręconych. Jest to impreza przyciągająca z różnych zakątków naszego kraju osoby posiadające przeróżne zainteresowania i pasje. Być może i mnie uda się kiedyś pojawić na tej imprezie, aby zaprezentować choć część mojego zbioru...
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz