Kraków - Muzeum Historyczne Miasta Krakowa - Kamienica Hipolitów

Krakowski Rynek kryje wiele pięknych i ciekawych miejsc. Pisałem już o oczywistościach jakimi są Sukiennice i Kościół Mariacki. Pisałem o Kościele św. Wojciecha, wystawie archeologicznej pod nim i Rynku Podziemnym. A teraz chciałbym wskazać kolejną ciekawostkę, którą jest Kamienica Hipolitów. Aby do niej trafić, należy z ul. Floriańskiej skręcić w lewo i odszukać tablicę informacyjną pomiędzy parasolami kawiarnianymi. Niestety miejsce to jest dosyć słabo oznaczone i można je z łatwością ominąć, szczególnie gdy zwiedzamy Kraków latem.
Kamienicę wybudowano w XIV wieku, ale nazwa pochodzi od włoskiej rodziny Hipolitów, którzy zostali jej właścicielami w XVII wieku. Rodzina zajmowała się kupiectwem, dlatego stać ich było na tak reprezentacyjną lokalizację. O pięknie Kamienicy mogą świadczyć odsłonięte podczas prac restauracyjnych fasady i pozostawione na widoku fragmenty renesansowych malunków świętych (prawdopodobnie Katarzyny i Doroty) wykonane techniką sgraffito. Oczywiście przez te wszystkie lata Kamienica była wielokrotnie przebudowywana, ale i tak zachowały się elementy jeszcze średniowieczne (piwnice i kamienne portale).
Obecnie Kamienica jest jednym z sześciu oddziałów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Na dwóch piętrach można zobaczyć wystawę wnętrz odtwarzających wygląd, klimat i realia życia mieszczan Krakowa na przestrzeni od XVII do XIX wieku. Przyznam się, że gdy wszedłem do środka, poczułem się jakbym przyszedł z wizytą do Pani Dulskiej. Zaczynamy zwiedzanie od gabinetu bogatego mieszczanina w którym uwagę zwraca stiukowa dekoracja autorstwa Baltazara Fontany. Tuż obok mamy sypialnię z rokokowymi malowidłami. Następnie przechodzimy do bawialni zastawionej meblami z różnych epok - bo tak się dawniej meblowało takie pomieszczenia. I na koniec zwiedzania pierwszego piętra pozostaje "Pokój kolekcjonera" zastawiony bibelotami i dziełami sztuki. Wchodząc na drugie piętro przenosimy się do realiów końca XIX wieku i warunków życia trzypokoleniowej rodziny. Mamy więc pokój babci, pokój panny, a także salon i serce domu: jadalnię. Całość uzupełnia sypialnia małżeńska i przedpokój. We wszystkich pomieszczeniach odnieść można poczucie, że weszliśmy nieproszeni do zamieszkałego domu jakieś rodziny, która akurat wyszła na spacer na Planty. Przepiękne i klimatyczne miejsce z okien którego podziwiać można Kościół Mariacki.
Dla zwiedzających: chcąc odwiedzić to miejsce trzeba zrezygnować z tego planu w poniedziałek i wtorek, gdy dla turystów drzwi są zamknięte.





https://muzeumkrakowa.pl/wystawy/mieszczanski-dom

Sandomierz - Zbrojownia Chorągwi Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej

Chorągiew Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej to grupa rekonstrukcji historycznej powstała w 1994 roku. Jej założycielem jest p. Karol Bury, prawnik, sędzia Sądu Rejonowego, który w Chorągwi pełni funkcję kasztelana. Grupa zajmuje się odtwarzaniem życia, strojów i zwyczajów rycerstwa na przestrzeni od X do XX wieku. Organizowane są również duże imprezy plenerowe i międzynarodowe turnieje rycerskie. Siedzibą Chorągwi od kilku lat jest jedna z najpiękniejszych i znajdująca się przy sandomierskim Rynku Kamienica Oleśnickich. W budynku tym, pod opieką rekonstruktorów, znajduje się zbiór militariów i strojów z różnych epok. Ilość eksponatów liczona jest w tysiącach, a o szczegółach wystawy opowiada przewodnik. Podczas odwiedzin można również przymierzyć wybrany strój i zrobić sobie w nim zdjęcie pamiątkowe.
I jeszcze kilka słów o samej siedzibie Chorągwi. Kamienica Oleśnickich, jak już wspomniałem wcześniej, jest jedną z najpiękniejszych i najbardziej znaną kamienicą w Sandomierzu. Jej początki sięgają XVI wieku, kiedy jej właścicielem był wojewoda brzesko-kujawski Andrzej Leszczyński. W 1570 roku prawdopodobnie właśnie tutaj doszło do podpisania porozumienia o wzajemnej tolerancji pomiędzy kalwinami, luteranami i braćmi czeskimi. W 1757 roku doszło do wielkiego pożaru miasta w wyniku którego kamienica została zniszczona. Tragedia ta pozwoliła na zakup działki przez rodzinę Oleśnickich, którzy w latach 1770-80 wybudowali budynek znany nam do dzisiaj. Niestety obecnie stan techniczny Kamienicy jest zły, dlatego miasto pozyskało na jej remont środki finansowe co powoduje, że dalsza obecność w niej Chorągwi nie jest możliwa. W momencie, gdy piszę te słowa, nie podjęto jeszcze decyzji, gdzie Rycerze zostaną przeniesieni.
Dodam również, że Kamienica jest punktem startowym do zwiedzania Podziemnej Trasy Turystycznej poprowadzonej przez połączone piwnice znajdujące się pod płytą Rynku. Ale o spacerze tą trasą opowiem przy jakiejś kolejnej okazji.



Warszawa - Muzeum Niepodległości

Pałac Przebendowskich powstał około 1729 roku dla podskarbiego koronnego Jana Jerzego Przebendowskiego. Co ciekawe budowę sfinansowano z pieniędzy pożyczonych i nigdy nie oddanych królowi Augustowi II. Pozostawał w rękach tej rodziny do 1766 roku. Z czasem podupadł i pełnił funkcję kamienicy czynszowej, aż do momentu gdy w roku 1863 zainteresował się nim Jan Zawisza - prekursor archeologów. Przywrócił mu dawny blask a we wnętrzach zgromadził znaczne zbiory archeologiczne. Na początku XX wieku właścicielem budynku stał się właściciel Nieborowa książę Janusz Franciszek Radziwiłł. W czasie walk Powstania Warszawskiego Pałac został zniszczony w 70%. Po wojnie doszło do sporu o odbudowę gmachu. Pałac przeszkadzał w poprowadzeniu Trasy W-Z, dlatego chciano podjąć decyzję o wyburzeniu, ale konserwatorzy nie wyrazili na to zgody. W ramach kompromisu, jezdnie trasy poprowadzono po obu stronach budynku, pozostawiając go niejako na wyspie po środku ruchliwych ulic. Oczywiście Pałac przestał być własnością księcia Radziwiłła, który zmuszony był zrzec się go, w zamian za dwupokojowe mieszkanie. W odbudowanych pomieszczeniach ulokowano Muzeum Lenina (działające w latach 1955-89). W 1990 roku po przemianach ustrojowych powstaje tu Muzeum Historii Polskich Ruchów Niepodległościowych przemianowane następnie na Muzeum Niepodległości.
Głównym zadaniem Muzeum jest upamiętnienie historii dążenia Polaków do niepodległości. Jak te dążenia wyglądały można przekonać się na dwóch wystawach stałych: "Polonia Restituta. O Niepodległość i granice 1914-1921." oraz "Kresy i bezkresy".  Pierwsza ze wspomnianych wystaw prezentuje chronologicznie wszystkie etapy walki o niepodległość oraz przybliża działalność poszczególnych obozów politycznych biorących udział w tych wydarzeniach. Druga z wystaw to wspomnienie polskości na tzw. Kresach, a w szczególności we Lwowie i Wołyniu jak również przypomnienie zbrodni ludobójstwa polskich jeńców wojennych dokonanej przez NKWD. Oprócz wspomnianych ekspozycji zwiedzający ma możliwość zobaczenia również wystawy "Z Orłem Białym przez wieki", która traktuje o naszych symbolach narodowych: przede wszystkim godle, ale również barwach i hymnie. Na zakończenie zwiedzania warto również wejść do głównej sali Pałacu i przyjrzeć się planszom prezentującym historię tej rezydencji. Tutaj również przypominany jest słynny plafon Henryka Siemiradzkiego "Światło i Ciemność", który znajdował się w tym Pałacu, lecz uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej.


https://muzeum-niepodleglosci.pl/

Rogoźnica - KL Gross-Rosen; Lublin - KL Lublin (Majdanek)

KL Gross-Rosen - Rogoźnica

Obóz Gross-Rosen utworzono latem 1940 roku. Na początku stanowił on podobóz KL Sachsenchausen. Pierwszy transport więźniów przyjechał 2.08.1940 roku. Była to grupa 100 osób, których pierwszym zadaniem była budowa obozu oraz praca w pobliskim kamieniołomie. W 1941 roku Gross-Rosen stał się obozem samodzielnym. Przebywający tu więźniowie oprócz wydobywania granitu pracowali dla firm niemieckich takich jak Siemens czy Blaupunkt. W 1943 roku na terenie obozu utworzono obóz pracy dla młodocianych. Proces wychowawczy trwał w nim do ośmiu tygodni lecz po tym czasie, kto przeżył ten okres, trafiał jako więzień polityczny do obozu zasadniczego. W 1944 roku Gross-Rosen stał się centralą dla największego imperium obozów rozrzuconych na terenie Polski, Czech i Niemiec. Ogółem podlegało mu 100 placówek o różnym charakterze. Najliczniejszą grupą w obozie byli Żydzi różnej narodowości, Polacy i Rosjanie, ale spotkać tu można było również osoby przywiezione z Europy Zachodniej (liczna grupa francuska). Przez obóz przeszło około 125 tys. więźniów z czego 40 tys. zmarło. Ostatni transport opuścił obóz 13 lutego 1945. Potem nastąpiło zacieranie śladów. KL Gross-Rosen uznawany był za jeden z najcięższych obozów.
Pamięć o tym miejscu nie zaginęła. W 1983 roku powstało Państwowe Muzeum Gross-Rosen, któremu formalnie powierzono opiekę nad tym miejscem. W zrekonstruowanym budynku dawnego kasyna SS prezentowana jest wystawa pamiątek po więźniach obozu. Można również zobaczyć film w którym wystąpili bezpośredni świadkowie życia obozowego - jego dawni więźniowie. Potem można pójść poprzez bramę na teren kamieniołomu oraz samego obozu. Warto w tym czasie korzystać z audioprzewodnika, który poprowadzi nas i wytłumaczy przeznaczenie poszczególnych miejsc i budynków. Na zobaczenie tego miejsca przeznaczyć należy minimum 2 godziny. Wstęp na teren obozu jest bezpłatny. Symboliczna opłata pobierana jest za emisję filmu i wypożyczenie przewodnika.


https://www.gross-rosen.eu/

KL Lublin (Majdanek) - Lublin

Obóz w Lublinie powstał na mocy decyzji Heinricha Himmlera w lipcu 1941 roku. Nazwa "Majdanek" pochodzi od dzielnicy Lublina w której go zlokalizowano i jest nazwą potoczną. Plany zakładały przetrzymywanie tu 25-50 tys osób. Początkowo był to obóz dla jeńców wojennych. W 1942 roku podjęto decyzję o rozbudowie obozu w taki sposób, aby mógł on pomieścić 150 tys więźniów. Docelowo planowano przetrzymywać tu 250 tys osadzonych, lecz planów tych ostatecznie nie zrealizowano. Podczas wspomnianej rozbudowy wzniesiono 5 komór gazowych do masowej eksterminacji ludzi za pomocą gazu lub cyklonu B. W lutym 1943 roku KL Lublin stał się oficjalnie obozem koncentracyjnym. Poza Żydami i Polakami najliczniej osadzonymi były osoby pochodzenia rosyjskiego, białoruskiego i ukraińskiego. Na początku był to obóz męski, lecz z czasem zaczęto przywozić również kobiety i dzieci. Osoby przebywające w obozie podzielone były na komanda robocze zajmujące się: budową obozu, pracą związaną z funkcjonowaniem obozu, pracą na rzecz firm niemieckich. Często praca polegała na wykonywaniu bezsensownych zadań wymyślanych przez nadzorców z SS. Szacuje się, że przez obóz w Lublinie przeszło 130 tys osób z czego 80 tys zmarło. Likwidacja obozu rozpoczęła się 1 kwietnia, a zakończyła w lipcu 1944 roku.
Państwowe Muzeum na Majdanku powstało już w listopadzie 1944 roku jako pierwsze muzeum zajmujące się upamiętnieniem ofiar II wojny światowej. Do najważniejszych zadań Muzeum należała rekonstrukcja obiektów obozu, a także zabezpieczenie dokumentów dotyczących funkcjonowania tego miejsca. Pierwsza ekspozycja została udostępniona w 1945 roku. W 25 rocznicę wyzwolenia obozu odsłonięto monument autorstwa Wiktora Tołkina składający się z dwóch części: charakterystycznego pomnika-bramy oraz mauzoleum zawierającego prochy ludzi zebrane z terenów obozowych.
Wstęp na teren obozu jest bezpłatny. Na zwiedzanie należy przeznaczyć minimum 2,5 godziny.


https://www.majdanek.eu/pl